Cumhuriyetimizin kurucusu Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, tam bağımsızlık için Cumhuriyeti laik hukuk devleti temeli üzerine kurdu. 1925’te açılan Ankara Hukuk Mektebi’ndeki törende Atatürk, ‘Ulus, din ve mezhep bağ yerine Türk ulusu’ bağıyla bireylerini toplamıştır. Büsbütün yeni kanunlar getirerek eski hukuki esasları temelinden kaldırmak girişimindeyiz sözleriyle; Cumhuriyet toplumunun çağdaş ve laik hukuk düzeninde oluşturulacağını belirtti. Bu amaçla “Türk Medeni Kanun Tasarısı” hazırlandı. “Türk kadınını gereken saygınlığına kavuşturan” Medeni Kanun, TBMM’de 17 Şubat 1926’da kabul edildi. 4 Ekim’de de yürürlüğe kondu. Türk Devrimi’nin temel taşlarından laik hukuk düzeni sağlandı, çağdaş toplum yapısınım temel taşı oluşturuldu.
‘KARANLIĞI, EŞİTLİKÇİ DEVRİMLERLE YIRTIP ATACAĞIZ’
CHP Aile ve Sosyal Hizmetlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Aylin Nazlıaka, dün Medeni Kanun’un kabul edilişinin 99’uncu yıldönümüne ilişkin açıklama yaptı. Nazlıaka, “Kadınları ve kız çocuklarını değersizleştiren, kadınları kuluçka makinesi gibi gören bu zihniyetle sonuna kadar mücadele edeceğiz. Medeni Kanun’a sahip çıkacak, kazanılmış haklarımızdan asla ödün vermeyeceğiz. Bu karanlığı, eşitlikçi devrimlerle yırtıp atacağız. Bizi yok sayanlara inat, örgütlü gücümüzle onlara geçit vermeyeceğiz. Haklarımızdan, hayallerimizden ve hayatlarımızdan vazgeçmeyeceğiz” dedi.
AKP iktidarının “kadın düşmanı politikalar ürettiğini” söyleyen Nazlıaka, “AKP iktidarı, Medeni Kanun’un kazanımlarına göz dikmiştir. 2017 yılında ‘müftülere resmi nikah yetkisi’ verildi. Medeni Kanun’un 175. ve 176. maddelerinde düzenlenen yoksulluk nafakası hükmü tartışmaya açıldı, aile mahkemelerine zorunlu arabuluculuk uygulaması planlanıyor. Kadınlar, boşanmak isteyip dava açtığında adliye önünde öldürülürken, bu davalara arabuluculuk sistemi getirilmek istenmektedir. Bu sistem, kadınların can güvenliğini hiçe saymak demektir” ifadelerini kullandı.
Nazlıaka, “İstanbul Sözleşmesi’ni hukuksuzca fesheden, 6284’ü budamaya çalışan ve Medeni Kanun’u sil baştan yazma niyetinde olan iktidar, utanmazca 2025’i Aile Yılı ilan etmiştir. Kadını aile içinde eriten, ölümüne şiddet görse bile aile bütünlüğü bozulmasın diye susmayı öneren bir anlayış hâkim kılınmıştır. Kadınları ve kız çocuklarını değersizleştiren, kadınları kuluçka makinesi gibi gören bu zihniyetle sonuna kadar mücadele edeceğiz. Medeni Kanun’a sahip çıkacak, kazanılmış haklarımızdan asla ödün vermeyeceğiz. Bu karanlığı, eşitlikçi devrimlerle yırtıp atacağız” diye konuştu.
‘KADINLAR DİRENİYOR, HEP DİRENECEK’
Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi’nden yıldönümü kapsamında yapılan açıklamada ise, “Medeni Kanun, laik hukuk sisteminin bir göstergesi olarak hiçbir dini inancı esas almaz, aydınlanmanın ve Cumhuriyet’in eşit vatandaşlığını esas alır. Bu nedenle kadınların hukuk önünde özgürleşmesinde devrimci bir değeri vardır. Kadınlar 99 yıldır Medeni Kanun’un laiklik ve cinsiyet eşitliği şemsiyesi altında evlenme, boşanma, velayet, nafaka, miras gibi medeni haklarından özgürce ve eşitçe yararlanıyor” denildi. İktidarın ‘aile yılı’ söylemine gönderme yapılan açıklamada, “Kadın cinayetlerinin bir türlü önlenemediği, 6284 sayılı Yasa’nın etkin uygulanmadığı ve cezasızlığın sürdüğü koşullarda ‘yaşam hakkı için direnen kadınlar’ Medeni Kanun’a 99 yıllık bilinçle sahip çıkıyor. Aile yılı adı altında aileye ve üreme yeteneğine hapsedilmek istenen kadınlar, direniyor ve hep direnecek” ifadelerine yer verildi.
‘MEDENİ YASA’NIN KABUL YILDÖNÜMÜ, KARARLILIĞIMIZI BİLEMEYE DEVAM EDİYOR’
29 Ekim Kadınları Derneği’nden yapılan açıklamada da günün anlam ve önemine ilişkin Atatürk’ün söylemlerinin de yer aldığı bir anımsatma yapıldı. Anımsatmanın ardından şu ifadelere yer verildi:
“Ne yazık ki bugün, eğitim sistemimizden yasalarımıza bu anlayışların, özellikle de laiklik ilkesinin fiilen ortadan kaldırılmaya çalışıldığı yeni bir süreç içindeyiz. Gelişen çağa ve çağdaş anlayışlara göre, kadınların hak mücadelesi ile daha de eşitlikçi bir temele taşınmış olan 2002 tarihli Medeni Yasa, bugün pek çok noktadan geri çekilmeye çalışılıyor. Bu yılın ‘Aile Yılı’ sayılmasında dahi, kadını aile içine ve erkeğe mahkum etmek isteyen düzenlemelerin kapısı aralanmak isteniyor. Nafaka üzerinden sürdürülen tartışma, kadını, birlik olmaktan çıkararak cehenneme dönüşmüş evliliklere mahkum etmek istiyor. Bir müjde gibi sunulan esnek çalışma, çocuk, yaşlı, hasta bakımı ve ev işleri için kadını eve bağlarken bir yandan da, ‘mezarda emeklilik’ tehlikesi ile kadının geleceğini güvence altına almasının önünü kesiyor. Bütün bu olumsuzluklara karşın, Medeni Yasa’nın kabul yıldönümü, kadın- erkek tüm toplumun, ülkemizin ve dünyanın aydınlanma tarihinden güç aldığımız bir gün olmaya ve mücadele kararlılığımızı bilemeye devam ediyor.”
‘EŞİTLİK VE ADALET YOLUNDA İLERLEMEYE DEVAM EDECEĞİZ’
Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, Medeni Kanun’un kabulünün 99’uncu yıldönümüne ilişkin sosyal medya hesabından paylaşım yaptı. Yavaş, paylaşımında “Türk Medeni Kanunu’nun kabulünün 99. yıl dönümünü kutluyor, kadın-erkek eşitliği başta olmak üzere çağdaş ve adil bir toplumun temelini atan bu önemli reformun mimarı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü saygıyla anıyoruz. Hukukun ışığında, eşitlik ve adaletin yolunda ilerlemeye kararlılıkla devam edeceğiz” ifadelerine yer verdi. CHP’nin sosyal medya hesabından yapılan açıklamada da “Kadın-erkek eşitliği başta olmak üzere çağdaş ve adil bir toplumun temellerinin atıldığı Türk Medeni Kanunu’nun kabulünün 99. yıl dönümünü kutluyor, eşitlik ve hukukun ışığını yakarak bize yol gösteren Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü saygıyla anıyoruz” denildi.
‘İKTİDAR, HUKUKU TERS YÜZ ETTİ’
Laiklik Meclisi tarafından yapılan açıklamada ise, “İktidarca “Sil baştan yazılacak” vurgusuyla hedef alınması ise bir karşı devrim projesidir, izin verilemez! Cumhuriyetimizin ilk yıllarında kabul edilen ve ülkemizde hukuk birliğinin yaşama geçirilmesini sağlayan Medeni Kanunumuz aynı zamanda laik hukukun taşıyıcı kolonudur” denildi. Medeni Kanun’un kadın hakları devrimi olduğuna vurgu yapılan açıklamada, “Ancak bugün, 22 yıllık icraatıyla siyasi iktidar, sayısız gerici uygulamaya imza atmış ve Anayasayı yok sayarak hukuku ters yüz ermiştir. Anayasayı ve Medeni Kanun’u bir yandan yok sayan bu uygulamalar, diğer yandan ‘sil baştan yazılacak’ gibi çıkışlar, esasen karşı devrim sürecinin yurttaşlığın da temeli olan laik Cumhuriyeti ortadan kaldırılma çabasından başka bir şey değildir” ifadelerine yer verildi.
